ΟΜΙΛΙΑ Θ. ΚΑΡΑΟΓΛΟΥ ΣΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ “Η ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ” (ΝΑΟΥΣΑ)
(22-11-2019)
Αξιότιμε Δήμαρχε Νάουσας, αγαπητέ Φίλε Νίκο Καρανικόλα,
Εκλεκτά μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου,
Υψηλοί προσκεκλημένοι,
Κυρίες και κύριοι,
στο υπουργείο Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης) πιστεύουμε οτι η ιστορία πρέπει:
-να αποτελεί πηγή έμπνευσης
-και να καθοδηγεί
τα βήματά μας στο διηνεκές.
Πήραμε, λοιπόν, την απόφαση να ξεκινήσουμε μια νέα περιοδική έκθεση, μέσω της οποίας αυτήν τη φορά θα παρουσιάσουμε στη Μακεδονία την καθοριστική συμβολή της ελληνίδας στους εθνικούς μας αγώνες.
Αφορμή αποτέλεσε το ξεφύλλισμα μιας σειράς ιστορικών βιβλίων όπου, για να είμαι ειλικρινής, βρήκα ελάχιστες αναφορές στις Ελληνίδες που:
-έδρασαν,
-διέπρεψαν
-ή θυσιάστηκαν για την πατρίδα.
Σε αυτές τις γυναίκες που φώτισαν τους εθνικούς αγώνες δεν αρμόζει η λησμονιά. Γι’ αυτό και απόψε βρίσκομαι μαζί σας, προκειμένου να απονείμουμε στις ελληνίδες το “παράσημο” που τους οφείλουμε ως λαός.
Όπως μου το περιέγραψε ένας φίλος, όταν συζήτησα μαζί του την πρόθεσή μου, είναι μια πράξη “καθαγιασμού του τιμίου δρόμου του παρελθόντος”, με έντονα τα χαρακτηριστικά:
–διαπαιδαγώγησης των νεότερων γενεών
-και παραδειγματισμού προς υπηρέτηση των υψηλών εθνικών ιδανικών που μας διέπουν.
Φίλες και φίλοι,
για τις γυναίκες που τιμούμε απόψε, η ελευθερία αποτελούσε μια αδιαπραγμάτευτη αρχή που τη διδάχθηκαν μέσα από το οικογενειακό τους περιβάλλον.
Έμαθαν ότι πρέπει να ζουν αδούλωτες, γι΄ αυτό και όταν χρειάστηκε επέδειξαν:
-έναν απίστευτο αλτρουισμό
-και μια αδάμαστη θέληση
να μην κάνουν ούτε βήμα πίσω στα πεδία της μάχης, καταγράφοντας τις δικές τους σελίδες δόξας και μεγαλείου.
Όταν οι:
-σύζυγοι,
-οι αδελφοί,
-οι πατεράδες τους,
πολεμούσαν στο μέτωπο, εκείνες κράτησαν όρθιες τις οικογένειές τους. Και μαζί κράτησαν όρθια την πατρίδα.
Και όταν έχασαν στο μέτωπο:
-παιδιά,
-συζύγους
-και συγγενείς,
δεν έσκυψαν το κεφάλι, αλλά βάδισαν ισάξια στα δικά τους μονοπάτια, ανταποκρινόμενες στο κάλεσμα της πατρίδας.
Πρόσφεραν ό,τι είχαν:
-αίμα,
-μόχθο,
-χρήμα,
-στοργή.
Στην επανάσταση του 1821 συναντούμε την Ελληνίδα ως μαχήτρια.
Τη βρίσκουμε να πολεμά αγόγγυστα υπέρ της εθνικής ανεξαρτησίας, στο ίδιο μετερίζι με τον άνδρα της, πάντα με:
-απαράμιλλο θάρρος
-και αξιοθαύμαστη γενναιότητα.
Δεν σας κρύβω, μάλιστα, πως επιλέξαμε ως πρώτο σταθμό της περιοδικής έκθεσης τη Νάουσα, προκειμένου να τιμήσουμε τις ελληνίδες που τον Απρίλιο του 1822, μετά το ολοκαύτωμα της πόλης από τον Οθωμανικό στρατό, πήραν αγκαλιά τα παιδιά τους και έπεσαν μαζί στο ορμητικό ποτάμι της Αράπιτσας, στήνοντας το δικό τους Ζάλογγο.
Εκείνη η πράξη εξελίχθηκε στην υπέρτατη θυσία της γυναίκας που προτιμά το θάνατο από την ατίμωση και τη δυστυχία.
Στον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 η Ελληνίδα υπηρέτησε ως νοσοκόμα, προσφέροντας:
-φροντίδα
-και θαλπωρή
στα παλικάρια του μετώπου.
Στο Μακεδονικό αγώνα της περιόδου 1904-1908 ανέλαβε, με αυταπάρνηση, δράση σε κάθε γωνιά της Μακεδονίας και της Θράκης.
Στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913 πήρε ξανά στα χέρια της τα όπλα, ενώ στη Μικρασιατική εκστρατεία του 1922 το πνεύμα της θυσίας ξεπέρασε τα ανθρώπινα όρια, αφού ως φορέας:
-αγάπης
-και ευαισθησίας
“επούλωσε” τις πληγές της καταστροφής.
Στα δύσκολα χρόνια του έπους του ’40, οι Ελληνίδες κατευόδωσαν τους στρατιώτες δίνοντας:
-την ευχή
-και το σταυρό τους.
Ύμνησαν με τραγούδια,
-έπλεξαν,
-έραψαν
-και συγκέντρωσαν ρούχα για να τους ενισχύσουν.
Άλλες:
-ξήλωσαν τις προίκες τους,
-εκποίησαν χρυσαφικά για να ενισχύσουν τον αγώνα,
ενώ κουβάλησαν μέχρι και πυρομαχικά στους ώμους, κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες, στην οροσειρά της Πίνδου.
Θα μπορούσα να απαριθμήσω πολλά ακόμη παραδείγματα, αλλά χάριν οικονομίας χρόνου θα περιοριστώ στα παραπάνω.
Έτσι, δεν είναι τυχαίο ότι η προσφορά από καρδιάς των Ελληνίδων έγινε, στα χρόνια που ακολούθησαν:
-θρύλος,
-τραγούδι,
-μέχρι και ταινίες.
Απόψε, λοιπόν, αποτίουμε φόρο τιμής σε εκείνες που αφοσιώθηκαν στους αγώνες, δίνοντας ψυχή και σώμα.
Τις θυμόμαστε με αισθήματα:
-βαθύτατου σεβασμού
-και ειλικρινούς ευγνωμοσύνης,
γιατί ανταποκρίθηκαν με πάθος στο κάλεσμα της ελευθερίας και με αξιοθαύμαστο τρόπο κράτησαν αδούλωτη τη γη που τους παρέδωσαν οι πρόγονοί τους.
Ήταν οι χιλιάδες που μέσα από:
-τον ηρωισμό,
-την αυταπάρνηση
-και την αγάπη για την Ελλάδα,
υπήρξαν πρότυπο:
-αυτοθυσίας
-ανιδιοτέλειας
-και ιδεοφόρου παραδείγματος
για τις γυναίκες όλου του κόσμου.
Κυρίες και κύριοι,
ο λαός μας συνηθίζει να λέει ότι τους ήρωες δεν τους βρίσκεις ποτέ στο σκοτάδι.
Στην προκειμένη περίπτωση θεωρώ ηθικό χρέος της πολιτείας να αναδείξει τη δαφνοστεφανωμένη μορφή της Ελληνίδας.
Της αξίζει:
-δόξα,
-τιμή,
-αναγνώριση,
-σεβασμός,
γιατί δεν υπήρξε απλά γενναία, αλλά διότι βάδισε πολλές φορές προς το θάνατο τραγουδώντας, γεγονός που την οδήγησε προς την αθανασία.
Μέσα στη σημερινή συγκυρία αποτελεί καθήκον να αναδεικνύουμε την ικανότητα της Ελληνίδας να αναγεννά το νοικοκυριό, ξαναχτίζοντας:
-ελπίδες,
-όνειρα
-και προσδοκίες
για καλύτερες ημέρες.
Εύχομαι, η ιστορική αναδρομή που επιχειρούμε να έχει έντονο διδακτικό χαρακτήρα, υπενθυμίζοντας σε όλους μας ότι η Ελλάδα χρωστά πολλά στις γυναίκες της.
Κλείνοντας, θέλω να ευχαριστήσω όσους συνέβαλαν στην πραγματοποίηση της έκθεσης.
Την επιμέλεια έχουν αναλάβει:
-ο μουσειολόγος Νικόλαος Νικόλτσιος,
-η μουσειολόγος Στέλλα Συλαίου,
-ο Συνταγματάρχης ε.α. Βασίλειος Νικόλτσιος,
-η ιστορικός Ευαγγελία Πάλλα
-και η φοιτήτρια αρχιτεκτονικής Αγγελική Καλιπτσίδη.
Επίσης, το φωτογραφικό υλικό που εκτίθεται είναι από:
-το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο,
-το Πολεμικό Μουσείο,
-τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων,
-τη Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων,
-τη Σχολή Αξιωματικών Νοσηλευτικής,
-το ίδρυμα Άκτια Νικόπολις,
-το Μουσείο Φωτογραφίας “Χρήστος Καλεμκέρης”,
καθώς και τις προσωπικές συλλογές:
-του Νικόλαου Νικόλτσιου,
-του Δημήτριου Γιαννόγλου,
-του Βασίλειου Νικόλτσιου
-και της Κατερίνας Πετρίδου.
Και κάτι τελευταίο…
Οι Έλληνες, ως Έθνος, οφείλουμε να θεωρούμε την ελευθερία αρετή, η οποία μέσω της τόλμης μετατρέπεται σε ευθύνη όλων μας απέναντι:
-στην πατρίδα
-και την ιστορία μας.
Σας ευχαριστώ πολύ!