Με θέμα “Χτίζοντας την Ευρώπη μέσω της συμφιλίωσης και της συνεργασίας”
Ο υπουργός Μακεδονίας-Θράκης κ. Νίκος Τσιαρτσιώνης απηύθυνε χαιρετισμό, το πρωί της Πέμπτης 21 Οκτωβρίου 2004, στην εναρκτήρια εκδήλωση του 8ου Διαλόγου μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Ευρωπαίων Δημοκρατών (ΕΛΚ-ΕΔ), που ολοκληρώνεται αύριο (22/10/2004) στη Θεσσαλονίκη. Ο όγδοος Διάλογος, που έχει κεντρικό θέμα «Χτίζοντας την Ευρώπη μέσω της συμφιλίωσης και της συνεργασίας», πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, σε συνεργασία με την Αντιπροσωπεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στις εργασίες του Διαλόγου, εκτός από τον έλληνα πρωθυπουργό κ. Κώστα Καραμανλή, χαιρετισμό απηύθυναν ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ.κ. Άνθιμος, ο πρόεδρος του ΕΛΚ Βίλφρεντ Μάρτενς, ο αντιπρόεδρος Βιμ Βαν Βέλτζεν και ο αντιπρόεδρος της ΚΟ του ΕΛΚ Χάιμε Μαγιόρ Ορέκα, ενώ στις εργασίες του μετέχουν επίσης, οι πρωθυπουργοί της Σερβίας κ. Βόισλαβ Κοστούνιτσα και της Κροατίας κ. Ίβο Σαναντέρ, αρχηγοί κομμάτων, υπουργοί, εκπρόσωποι Εκκλησιών από τα Βαλκάνια και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Κατά τον χαιρετισμό του, ο ΥΜΑ-Θ τόνισε το ρόλο που διαδραμάτισε η Γηραιά Ήπειρος στο χώρο της διανόησης και του πολιτισμού, αφού όπως είπε «οι έννοιες της δημοκρατίας, του ανθρωπισμού, της συγκροτημένης πολιτείας, του κράτους, της κοινωνίας των ανθρώπων, γεννήθηκαν εδώ, διαμορφώνοντας την παγκόσμια ιστορία της σύγχρονης ανθρωπότητας. Η πολιτισμική και ιστορική πορεία της Ηπείρου μας σηματοδοτείται πρωτίστως, από τις έννοιες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού. Αυτές ακριβώς οι έννοιες πρέπει να ορίζουν και τη βάση της νέας Ευρώπης που οικοδομούμε. Αυτές οι έννοιες θα αποτελέσουν την ισχύ της και την προσφορά της στον κόσμο, αλλά και την αξιοπιστία της».
Αναφερόμενος στην προσφορά του Χριστιανισμού στην Ευρώπη, ο κ. Τσιαρτσιώνης είπε ότι «αποτέλεσε το δυνατό κρίκο που διατήρησε τη συνοχή των ευρωπαϊκών κοινωνιών σε όλες τις φάσεις της ιστορικής εξέλιξής τους και ειδικά στις δύσκολες συγκυρίες. Η Ορθοδοξία στη χώρα μας είναι ο εκφραστής της παράδοσης ενός λαού απαλλαγμένου από ρατσιστική νοοτροπία».
Σχετικά με το ρόλο της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό των χωρών της ΝΑ Ευρώπης, ο ΥΜΑ-Θ τόνισε ότι «με το ποιμαντικό έργο και την πνευματική διδασκαλία της μπορεί να αποτελέσει παράγοντα συνοχής των κοινωνιών της γειτονιάς μας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία, από το 1872, καταδίκασε επισήμως και καταδικάζει συνεχώς, κάθε ακραία έκφραση εθνικισμού, εθνοφυλετισμού, ρατσισμού, καθώς και κάθε μορφή φονταμενταλισμού και αναζητεί την ενότητα μέσα στην εθνική ταυτότητα, παράλληλα με την επίδειξη σεβασμού προς τον πλούτο της πολιτισμικής πολυμορφίας των λαών».
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΥΜΑ-Θ
«Φίλες και Φίλοι,
Σας υποδεχόμαστε στην πόλη που για 2500 χρόνια δημιούργησε τη δική της ιστορία στο σταυροδρόμι Ανατολής – Δύσης, στην πόλη της «ανοχής» απέναντι στο διαφορετικό, της «κατανόησης» απέναντι στο πλούσιο μωσαϊκό των πολιτισμών που άνθισαν γύρω μας.
Σας υποδεχόμαστε στην πόλη με τον «κοσμοπολίτικο αέρα» που φυσά εδώ, αιώνες τώρα, και «ανοίγει» διάπλατα «λεωφόρους» συνεργασίας και αλληλοκατανόησης των λαών της ΝΑ Ευρώπης.
Φίλες και Φίλοι,
Χαιρετίζουμε τον 8ο Διάλογο μεταξύ της Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Ευρωπαίων Δημοκρατών.
Είναι σημαντικό να παραμένει ζωντανός ο διάλογος ανάμεσα σε όλες τις πολιτικές και πνευματικές δυνάμεις της Ευρώπης σχετικά με το μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου. Αυτού του οικοδομήματος που χτίστηκε με αγώνες, θυσίες και οράματα.
Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούμε ότι η σημερινή Ευρώπη βγήκε μέσα από τις στάχτες και τις αντιπαραθέσεις δύο παγκόσμιων πολέμων και της εποχής του ψυχρού πολέμου.
Μέσα από τις περιπέτειες και τα λάθη μας, αλλά και μέσα από ιστορικά επιτεύγματα για τον ανθρώπινο πολιτισμό, έχουμε διδαχθεί και έχουμε πετύχει πολλά.
Η Ευρώπη αναδεικνύεται σε έναν από τους ισχυρότερους οικονομικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς πόλους παγκοσμίως: μία ενιαία αγορά 500 εκατομμυρίων πολιτών, με διασφαλισμένη την ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα, με προσήλωση στις αρχές και τις αξίες της ελευθερίας και του ανθρωπισμού. Ένα πολύ-πολιτισμικό οικοδόμημα που στηρίζεται στην «ανοχή του διαφορετικού» και στην «υπεροχή του συλλογικού», στη συμπόρευση, τη συνεργασία και την αλληλοκατανόηση.
Η πολιτισμική και ιστορική πορεία της Ηπείρου μας, σηματοδοτείται, πρωτίστως, από τις έννοιες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού. Αυτές ακριβώς οι έννοιες πρέπει να ορίζουν και τη βάση της νέας Ευρώπης, που οικοδομούμε. Αυτές οι έννοιες θα αποτελέσουν την ισχύ της και την προσφορά της στον κόσμο, αλλά και την αξιοπιστία της.
Φίλες και Φίλοι,
Η δύναμη της Ευρώπης εδράζεται στον πολιτισμό και την ιστορία της. Η Γηραιά Ήπειρος αποτελούσε ανέκαθεν χώρο διανόησης και ιδεολογικής ζύμωσης. Εδώ άνθισαν τα Γράμματα, οι Τέχνες και οι Επιστήμες. Εδώ συντελέστηκαν οι πρώτες κοινωνικές διεργασίες που σμίλευσαν και καθόρισαν τις πολιτικοοικονομικές θεωρήσεις. Οι έννοιες της δημοκρατίας, του ανθρωπισμού, της συγκροτημένης πολιτείας, του κράτους, της κοινωνίας των ανθρώπων, γεννήθηκαν εδώ διαμορφώνοντας την παγκόσμια ιστορία της σύγχρονης ανθρωπότητας.
Η ποικιλομορφία λαών και πολιτισμών ήταν και είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της Ηπείρου μας. Μέσα από τον πολιτισμικό μας πλούτο, μέσα από την ιστορική διαδρομή μας καταφέραμε να «μάθουμε» από τα λάθη μας, να «διδαχθούμε» από το παρελθόν μας, αλλά και να «διεκδικούμε» για το μέλλον μας.
Μέσα από τη μακραίωνη ιστορική διαδρομή μας, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την επίδραση του Χριστιανισμού σε όλα τα επίπεδα των επιτευγμάτων του ανθρωπίνου πνεύματος και των θαυμάσιων έργων πολιτιστικής πανανθρώπινης κληρονομιάς.
Η αναγνώριση του οφειλόμενου σεβασμού στις χριστιανικές ρίζες των λαών της Ευρώπης, σε καμία περίπτωση δε θίγει την αρχή της θρησκευτικής ελευθερίας για όλες τις Θρησκείες ή Ομολογίες. Αντιθέτως, καταδεικνύει την πολιτιστική, τη θρησκευτική και την ανθρωπιστική παράδοση της Ευρώπης.
Αναμφισβήτητα, ο Χριστιανισμός αποτέλεσε το δυνατό κρίκο που διατήρησε τη συνοχή των ευρωπαϊκών κοινωνιών σε όλες τις φάσεις της ιστορικής εξέλιξης τους και ειδικά στις δύσκολες συγκυρίες.
Για εμάς τους έλληνες, η Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη, είναι συνυφασμένη με τους αγώνες του Έθνους για ελευθερία και ανεξαρτησία. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας μας, συμπυκνώνει πολύτιμες αξίες και ιδανικά που άντεξαν στο χρόνο και καθόρισαν την ύπαρξη και την ιδιοσυγκρασία του ελληνικού λαού. Η Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη, μέσα από τον κλήρο και τους ιεράρχες της, ήταν αυτή που ενέπνευσε το ελληνικό έθνος διατηρώντας τη συνοχή, την ταυτότητα και την πολιτιστική κληρονομιά του.
Η Ορθοδοξία στη χώρα μας είναι ο εκφραστής της παράδοσης ενός λαού απαλλαγμένου από ρατσιστική νοοτροπία. Θυμίζω χαρακτηριστικά την συγκινητική παρέμβαση πολλών Ιεραρχών για τη διάσωση εκατοντάδων Εβραίων από τον εγκλεισμό τους στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, κατά την περίοδο της κατοχής.
Φίλες και Φίλοι,
Γνωρίζουμε όλοι, και Εσείς και Εμείς, ότι η περιοχή μας, η Βαλκανική Χερσόνησος είναι μία μεγάλη «δεξαμενή» λαών και πολιτισμών. Στην ιστορική πορεία, αλλά και στο πρόσφατο παρελθόν ζήσαμε εντάσεις, κρίσεις, πολέμους, διαμάχες, εμφύλιες συρράξεις. Βιώσαμε την καχυποψία και τη δυσπιστία.
Αυτά ανήκουν όμως στο παρελθόν. Αλλάζουμε όλοι σελίδα βλέποντας το ευοίωνο μέλλον που ανοίγεται μπροστά μας. Η Ελλάδα, ως το παλαιότερο μέλος της Ε.Ε. και των σημαντικότερων διεθνών οργανισμών ανάμεσα στα κράτη της ΝΑ Ευρώπης, πρωτοστατεί στην οικοδόμηση του κλίματος συνεργασίας όλων των λαών της περιοχής, με στόχο την ειρηνική συμβίωση, την αλληλοκατανόηση και την ευημερία των πολιτών.
Υποστηρίζουμε τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό των χωρών της Ν.Α. Ευρώπης και τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται, για να επιταχυνθεί η πορεία τους προς το πολιτικό και οικονομικό κεκτημένο, τις αρχές και τις αξίες της Ε.Ε. Πιστεύουμε ότι ο δρόμος της Ευρώπης αλλάζει, βελτιώνει, αναβαθμίζει την άλλοτε πολυτάραχη αυτή γειτονιά του Κόσμου.
Πιστεύουμε ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία μπορεί να διαδραματίσει το δικό της σημαντικό ρόλο στην περιοχή. Με το ποιμαντικό έργο και την πνευματική διδασκαλία της μπορεί να αποτελέσει παράγοντα συνοχής των κοινωνιών της γειτονιάς μας.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία από το 1872 καταδίκασε επισήμως και καταδικάζει συνεχώς κάθε ακραία έκφραση εθνικισμού, εθνοφυλετισμού, ρατσισμού και κάθε μορφή φονταμενταλισμού και αναζητεί την ενότητα μέσα στην εθνική ταυτότητα, παράλληλα με την επίδειξη σεβασμού προς τον πλούτο της πολιτισμικής πολυμορφίας των λαών.
Και δεν είχε άδικο ο πρώην Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης όταν ζήτησε να δώσουν οι Εκκλησίες της Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης “μια ψυχή στην Ευρώπη”.
Πρέπει να δείξουμε, λοιπόν, έμπρακτα στην Ενωμένη Ευρώπη το δρόμο της ψυχής! Η Ευρώπη, έστω στη δίνη της παγκοσμιοποίησης, μας χρειάζεται και τη χρειαζόμαστε.
Σας ευχαριστώ θερμά».
