Στην εκδήλωση συμμετείχαν ως ομιλητές ο Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γιόσκα Φίσερ, ο Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας Μωϋσής Κωνσταντίνης και ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ντέϊβιντ Σαλτιέλ. Παρέστησαν οι πρέσβεις των ΗΠΑ, της Γερμανίας και άλλων χωρών, εκπρόσωποι της κυβέρνησης, των κομμάτων και των τοπικών φορέων.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο ΥΜΑ-Θ πρότεινε το 2006 να οργανωθεί μια ξεχωριστή συνάντηση μνήμης των απανταχού επιζώντων και απογόνων των θυμάτων, γιατί όπως τόνισε, «κάτι τέτοιο το οφείλουμε στην ιστορία της πόλης, αφού η Θεσσαλονίκη είχε τις μεγαλύτερες απώλειες στη χώρα και θα πρέπει να κρατήσει ζωντανή αυτή τη μνήμη».
Ο κ. Τσιαρτσιώνης επισημαίνοντας τη συμβολή των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στην ανάπτυξη της περιοχής, τόνισε: «Μεγαλούργησαν σε όλα τα επίπεδα, συμβάλλοντας στο να αναδειχθεί η Θεσσαλονίκη σε διαμετακομιστικό, πνευματικό και οικονομικό κέντρο, καθώς και σταυροδρόμι πολιτισμού της περιοχής. Η Ελλάδα από την πλευρά της υπήρξε πάντα συμπαραστάτης στις δύσκολες στιγμές των εβραϊκής καταγωγής πολιτών της».
«Τα τελευταία χρόνια, υπήρξαν πλευρές που επιχείρησαν να αμφισβητήσουν ή να μειώσουν τη γενοκτονία, το Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Δεν υπολόγισαν όμως ότι σε όλη την Ευρώπη ζουν ακόμη άνθρωποι που θυμούνται γείτονες, συμμαθητές, φίλους Εβραίους που ξαφνικά μια μέρα έφυγαν και δεν επέστρεψαν… Οι γειτονιές της Θεσσαλονίκης ακόμη θυμούνται τους 55.000 Εβραίους που έφυγαν και δεν ξαναγύρισαν ποτέ, μετά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που έγιναν στην πόλη», επισήμανε ο Υπουργός.
Ο κ. Τσιαρτσιώνης τόνισε με έμφαση ότι το νέο Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα χτίζεται πάνω σε πανανθρώπινα ιδεώδη και αξίες που πρέπει όλοι οι λαοί να το διαφυλάξουν. «Ποτέ πια δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε τη μισαλλοδοξία να κυριεύσει τις σχέσεις ανθρώπων. Οραματιζόμαστε τη νέα Ευρώπη με επίκεντρο την αλληλοκατανόηση, τη συνεργασία, τη συμφιλίωση και την ειρηνική συνύπαρξη όλων. Το Ολοκαύτωμα πρέπει να μείνει ζωντανό στη μνήμη μας, για να μην επαναληφθεί ποτέ. Πρέπει να συγχωρήσουμε, αλλά όχι να ξεχάσουμε. Δεν πρέπει ποτέ πια να ανεχθούμε φαινόμενα που αρνούνται στον συνάνθρωπό μας το δικαίωμα, όχι απλά να είναι Εβραίος, Μουσουλμάνος ή Χριστιανός, αλλά άνθρωπος με το ίδιο δικαίωμα για ζωή», είπε χαρακτηριστικά ο Υπουργός.
Στην εκδήλωση ο πρέσβης του Ισραήλ στην Αθήνα Ραμ Αβιράμ απένειμε τον τιμητικό τίτλο “Δίκαιος των Εθνών” σε Ελληνες που έσωσαν τη ζωή Εβραίων στη διάρκεια της Κατοχής.
Νωρίτερα, το μεσημέρι, ο κ. Νίκος Τσιαρτσιώνης κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο του Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη, το οποίο βρίσκεται στη συμβολή των οδών Αλ. Παπαναστασίου & Κων. Καραμανλή.
**************
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ
ΟΜΙΛΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ –ΘΡΑΚΗΣ
κ. ΝΙΚΟΥ ΤΣΙΑΡΤΣΙΩΝΗ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ
ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ
«Σοφολογιότατοι,
Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας (Μωϋσή Κωνσταντίνη),
Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης (Δαυίδ Σαλτιέλ),
Αξιότιμε κύριε Διευθυντά της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης (Σαμουήλ Ιωσαφάτ),
Αγαπητέ Υπουργέ Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (Γιόσκα Φίσερ),
Υψηλοί προσκεκλημένοι,
Αξιότιμοι απόγονοι μαρτυρικών προγόνων,
Κυρίες και κύριοι,
Από πέρυσι τον Ιανουάριο με απόφαση της Βουλής των Ελλήνων «εορτάζεται» επίσημα η σημερινή ημέρα. Δεν πρόκειται για μια εορταστική επέτειο, αλλά για μια επέτειο μνήμης και πόνου. Μια επέτειο της Σοά (Shoah), του Ολοκαυτώματος δηλαδή, των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Συμπληρώνονται σήμερα 60 χρόνια από την ημέρα που ο Κόκκινος στρατός το 1945 απελευθέρωσε τους τελευταίους κρατούμενους στο Άουσβιτς.
Ημέρα ξεχωριστή ιδιαίτερα για τη Θεσσαλονίκη, μια πόλη που αποτελεί το σταυροδρόμι των λαών και των ιδεών. Την πόλη που συγκέντρωσε και φιλοξένησε διαφορετικά εθνολογικά, θρησκευτικά και ιδεολογικά στοιχεία. Την πόλη που κράτησε παραδόσεις και αφομοίωσε νοοτροπίες.
Η σύγχρονη Θεσσαλονίκη τιμά την παρουσία και τη συνεισφορά των Εβραίων στην ιστορία της. Τιμά την ανθούσα και πολυπληθέστατη κοινότητά της, που μόχθησε για την προκοπή του τόπου. Θρηνεί για τους αδικοχαμένους συμπολίτες της, για τους χιλιάδες αθώους νεκρούς, για τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας.
Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης μεγαλούργησαν σε όλα τα επίπεδα, συμβάλλοντας στο να μετατραπεί σε διαμετακομιστικό, πνευματικό και οικονομικό σταυροδρόμι της περιοχής.
Η Ισραηλιτική Κοινότητα της πόλης μας, η τόσο βαθιά ριζωμένη στην ιστορία και τον καθημερινό βίο της κοσμοπολίτικης Θεσσαλονίκης, υπέφερε ανεπανόρθωτα με αποτέλεσμα τον αφανισμό σχεδόν του συνόλου των μελών της. Η πόλη έχασε τα προοδευτικότερα στοιχεία της.
Οι λίγοι που επέζησαν συνεχίζουν να αποτελούν πολύτιμο τμήμα της πόλης, όπως και οι Ισραηλίτικες κοινότητες. Είναι άλλωστε ένας λαός που έχει αποδείξει ότι ξέρει και μπορεί να συνεργάζεται και να συμβάλλει στην πρόοδο, όταν πορεύεται στο δρόμο της ειρήνης, του σεβασμού και της αξιοπρέπειας.
Παρότι πέρασαν πολλά χρόνια, κανείς δεν μπορεί και δεν πρέπει να ξεχάσει τα θλιβερά αυτά γεγονότα, τα οποία εκτυλίχθηκαν στην «καρδιά» της Ευρώπης εκείνη την εποχή.
Τα τελευταία χρόνια υπήρξαν πλευρές που επιχείρησαν να αμφισβητήσουν ή να μειώσουν αυτή τη γενοκτονία, το Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Δεν υπολόγισαν όμως ότι σε όλη την Ευρώπη ζουν ακόμη άνθρωποι που θυμούνται γείτονες, συμμαθητές, φίλους Εβραίους που ξαφνικά μια μέρα έφυγαν και δεν γύρισαν ποτέ…
Οι γειτονιές της Θεσσαλονίκης ακόμη θυμούνται τους 55.000 Εβραίους που έφυγαν και δε ξαναγύρισαν ποτέ, μετά από τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που έγιναν στην πόλη.
Η Ελλάδα υπήρξε πάντα συμπαραστάτης στις δύσκολες στιγμές των εβραϊκής καταγωγής πολιτών της. Είναι ενδεικτική η αυτοθυσία με την οποία οι απλοί χριστιανοί πολίτες φυγάδευαν, με κίνδυνο της ζωής τους, τους εβραϊκής καταγωγής γείτονές τους κατά τη διάρκεια της κατοχής. Ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός δεν δίστασε να μιλήσει υπέρ των Εβραίων ενώπιον των κατακτητών.
Η Ελλάδα, άλλωστε, είναι ο τόπος όπου γεννήθηκε η δημοκρατία. Γι’ αυτό και πρώτη απ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης ψήφισε το Νόμο 846/1946, με τον οποίο ορίστηκε ότι οι περιουσίες των Ελλήνων Εβραίων, που χάθηκαν στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, χωρίς να αφήσουν συγγενείς, περιέρχονται στις Ισραηλιτικές κοινότητες και όχι στο ελληνικό δημόσιο.
Σήμερα εργαζόμαστε όλοι κάτω από την «ομπρέλα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την ευημερία ολόκληρης της περιοχής, για το καλό όλων των Ευρωπαίων πολιτών, για την αδελφοσύνη μεταξύ των λαών, για την ισότητα και τον σεβασμό, για την ειρήνη και τη σταθερότητα.
Είναι το δίδαγμα για όλη την ανθρωπότητα.
Σε αυτό το μέλλον που χτίζουμε πάνω στα θεμέλια του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος, με επίκεντρο την αλληλοκατανόηση, τη συνεργασία, τη συμφιλίωση και την ειρηνική συνύπαρξη όλων, ποτέ πια δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε τη μισαλλοδοξία να κυριεύσει στις σχέσεις ανθρώπων και λαών.
Σήμερα, χωρίς αισθήματα εκδίκησης, διότι ούτε οι νεκροί του Ολοκαυτώματος θα το ήθελαν, δεν πρέπει ποτέ να ξεχάσουμε αυτό το μελανό κομμάτι της παγκόσμιας ιστορίας. Το ολοκαύτωμα πρέπει να μείνει ζωντανό στη μνήμη μας για να μην επαναληφθεί ποτέ. Πρέπει να συγχωρήσουμε, αλλά όχι να ξεχάσουμε.
Η Θεσσαλονίκη, η πόλη με τις μεγαλύτερες απώλειες στη χώρα, θα πρέπει να κρατήσει ζωντανή αυτή τη μνήμη. Ας οργανώσουμε για την επόμενη χρονιά μια ξεχωριστή συνάντηση μνήμης των απανταχού επιζώντων και απογόνων των θυμάτων. Το οφείλουμε στην ιστορία της πόλης.
Δεν πρέπει ποτέ πια να ανεχθούμε φαινόμενα που αρνούνται στον συνάνθρωπό μας το δικαίωμα όχι απλά να είναι εβραίος, μουσουλμάνος ή χριστιανός, αλλά άνθρωπος με το ίδιο δικαίωμα για ζωή.
Σας ευχαριστώ»
