Διερχόμαστε σήμερα μία δύσκολη περίοδο κρίσης στην παγκόσμια οικονομία με επαπειλούμενες επιπτώσεις και στη χώρα μας. Κρίση που προέρχεται όχι μόνο από την εν δυνάμει κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αλλά κυρίως από την επιδεινούμενη κατάσταση στο περιβάλλον, τις κοινωνικές ανισότητες και την απειλούμενη φτώχεια ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού της γης. Υπάρχει σήμερα αγωνία στους νέους. Γνωρίζουμε ότι ακόμη και το Πανεπιστημιακό δίπλωμα δεν εξασφαλίζει απαραίτητα μία δουλειά και ένα εισιτήριο για την επαγγελματική και οικονομική χειραφέτηση στην κοινωνία. Η εξεύρεση εργασίας στους παραδοσιακούς τομείς απασχόλησης είναι δύσκολη, και οι ευκαιρίες στο δημόσιο περιορισμένες. Σε αυτό το περιβάλλον, καλούμαστε να στραφούμε στις ευκαιρίες που σήμερα δημιουργεί η κοινωνία της γνώσης και η καινοτομία.
Καινοτομία είναι η εφαρμοσμένη χρήση γνώσης για τη δημιουργία νέων ή βελτιωμένων προϊόντων και υπηρεσιών και διαδικασιών που χρήζουν άμεσης παραγωγικής και εμπορικής εφαρμογής και δεν περιορίζεται στην τεχνολογία, αλλά επεκτείνεται σε νέες μεθόδους ανάπτυξης, διοίκησης, οργάνωσης και διακυβέρνησης.
Η εφαρμογή της καινοτομίας στην πράξη αφορά και σε παραδοσιακούς κλάδους παραγωγής και υπηρεσίες καθώς επίσης και την αναζήτηση νέων τρόπων προσέγγισης σε πρακτικά προβλήματα. Η καινοτομία σήμερα θεωρείται ως η σημαντικότερη παράμετρος για την ανάπτυξη, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε ατομικό σε κάθε επιχείρησης και τείνει να γίνει κύρια προτεραιότητα σε όλες τις εθνικές πολιτικές.
Ανατρέχοντας στο παρελθόν διδασκόμαστε ότι σε στιγμές οικονομικής κρίσης , παρόμοιες με αυτές που διανύομε σήμερα, αναδεικνύονται οι μελλοντικές ισχυρές οικονομίες. Η Φινλανδία είκοσι χρόνια πριν αντιμετώπισε μία σοβαρή οικονομική κρίση. Με την αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος και της νοοτροπίας των πολιτών με τη συμβολή της καινοτομίας γρήγορα μία χώρα που στηριζότανε στην εκμετάλλευση φυσικών πόρων μετασχηματίστηκε με μία από τις πλέον τεχνολογικά προηγμένες οικονομίες.
Στο τέλος της δεκαετίας του 90 με την κατάρρευση των χρηματιστηρίων και των εταιρειών γνωστών ως dot.com, και με την κρίση που ακολούθησε χιλιάδες νέοι έμειναν άνεργοι. Όλοι αυτοί οι νέοι δημιούργησαν στη συνέχεια το επόμενο κύμα εταιρειών νέας τεχνολογίας που όλοι γνωρίζετε, όπως το skype, facebook., που
επιτρέπει σε εκατομμύρια πολίτες από όλο τον κόσμο με μία μόνο ηλεκτρονική διεύθυνση να ανταλλάσουν μηνύματα, φωτογραφίες και άλλες πληροφορίες.
Από τα παραπάνω παραδείγματα γίνεται φανερό ότι παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον που φαίνεται στον ορίζοντα μπορούμε και σήμερα να ελπίζουμε σε ένα καλλίτερο αύριο, εφόσον στηριχθούμε στο ανθρώπινο κεφάλαιο, και ιδιαίτερα στους νέους.
Η δημιουργικότητά μπορεί να οδηγήσει στην αναγέννηση της οικονομίας και της κοινωνίας. Είμαστε αισιόδοξοι ότι με τη θέληση και τις καινοτόμες ιδέες μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα σίγουρο μέλλον, που θα στηρίζεται στη γνώση, την έρευνα, την καινοτομία και πάνω από όλα τον ανθρωπισμό.
Έχουμε ανάγκη από νέους ικανούς να αμφισβητήσουν το παρόν, αλλά και να κτίσουν ένα δημιουργικότερο αύριο. Από νέους που έχουν διάθεση να εργαστούν με ρίσκο και να συμβάλουν στη λύση προβλημάτων με το πνεύμα της ομαδικότητας. Στην προσπάθεια αυτή τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα πρέπει να είναι στην πρωτοπορία, για να εξασφαλίσουν στους νέους τα εφόδια που θα τους επιτρέψουν να αντιμετωπίσουν τις αλλαγές που έρχονται.
Η αγορά εργασίας που διαμορφώνεται παύει πλέον να επικεντρώνεται κυρίως στη βιομηχανική παραγωγή και στηρίζεται στην κοινωνία της γνώσης. Αυτό σημαίνει ότι η εκπαίδευση είναι ακόμη πιο χρήσιμη σήμερα διότι, για την απασχόλησή πρέπει να συνδυάσουμε την πειθαρχημένη μεθοδολογία της επιστήμης με τις νέες γνώσεις μέσα στο πλαίσιο που υπαγορεύουν οι εκάστοτε ανάγκες της αγοράς.
Το Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης από κοινού με τα Υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης, πρωτοβουλίες που στοχεύουν να δημιουργήσουν ευκαιρίες απασχόλησης σε νέες και νέους και στηρίζονται στην νέα οικονομία. Προτείνουμε ένα μοντέλο ανάπτυξης που έχει δοκιμαστεί σε πολλά μέρη, όπως στο Silicon Valley, στην περιοχή του πανεπιστημίου Stanford, το Route 128 στη Βοστώνη και επίσης στο Research Triangle Park της Βόρειας Καρολίνας, στο Βερολίνο. Το μοντέλο ανάπτυξης αυτών των περιοχών, στηρίζεται σε τρεις κύριους παράγοντες: Τα πανεπιστήμια και ερευνητικά ινστιτούτα, τις επιχειρήσεις και το δημόσιο.
Ο ρόλος του πανεπιστημίου και των ερευνητικών ινστιτούτων είναι μεγάλος, διότι με την έρευνα που προωθούν, συμβάλλουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και γνώσεων. Οι επιχειρήσεις από την πλευρά τους φροντίζουν με βάση τα επιχειρησιακά τους σχέδια να ικανοποιούν ανάγκες της οικονομίας και για την επιβίωση τους είναι ανάγκη να υιοθετήσουν καινοτόμες τεχνικές στη λειτουργία τους.. Το δημόσιο φροντίζει με τη διαμόρφωση της περιφερειακής και εθνική πολιτικής, αλλά και τη συμβολή οικονομικών πόρων, να γίνει πράξη η σύμπραξη επιχειρήσεων με ακαδημαϊκούς φορείς.
Με βάση την διεθνή εμπειρία, το Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης μαζί με τα συναρμόδια Υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης ανέλαβαν την πρωτοβουλία να υλοποιήσουν το όραμα του Πρωθυπουργού κ. Κώστα Καραμανλή να γίνει η Θεσσαλονίκη μία περιοχή έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας. Αυτό το επίτευγμα θα γίνει πραγματικότητα από την Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, μία κρατική εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με τη σύμπραξη των επιχειρήσεων με ακαδημαϊκούς φορείς. Η Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης μπορεί να αποτελέσει την απαρχή συνεργιών για την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, μεθόδων και υπηρεσιών. Σε αυτή, εκτός των άλλων, μπορούν να φιλοξενηθούν επιχειρήσεις, σε ειδικά διαμορφωμένες και οργανωμένες περιοχές, δηλαδή σε θύλακες υποδοχής καινοτόμων δραστηριοτήτων. Με τις προβλεπόμενες υποστηρικτικές υποδομές δημιουργούνται οι προϋποθέσεις ώστε οι επιχειρήσεις να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη της καινοτομίας, να διευρύνουν την επαφή τους με τους φορείς της έρευνας και να δημιουργούν κοινά προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης.
Με ένα συγκροτημένο τρόπο προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ευκαιρίες απασχόλησης στις νέες και τους νέους και να δώσουμε ευκαιρίες να δοκιμάσουν καινοτόμες ιδέες, που θα διαμορφώσουν το μέλλον τους. Να εμπνεύσουμε αισιοδοξία και να βοηθήσουμε να αναδειχθούν οι δημιουργικές τους ικανότητες. Η δημιουργικότητα και ο ενθουσιασμός αποτελούν εχέγγυα της επιτυχίας των προσπαθειών των νέων ανθρώπων.
